1914 yılında başlayan savaş, 1918 yılı sonlarına kadar devam etti. Devletler yorulmuş, ordular büyük kayıplar vermiş, insanlar ekonomik olarak sıkıntı içerisindeydi. 1917 yılında önce Rusya savaştan çekildi. Alman denizaltılarının Amerikan gemilerini batırması üzerine Amerika Birleşik Devletleri İtilaf Devletleri’nin safında savaşa girdi.
Temmuz 1918’de Amerika Birleşik Devletleri ve İtilaf
Devletlerinin askerlerinden oluşan kuvvetler Almanya’yı yenilgiye uğrattılar. Savaş İttifak Devletleri’nin yenilgisiyle sonuçlandı ve bu devletler İtilaf Devletleri’yle görüşmeler yaparak ateşkes istediler. Milyonlarca insan savaşta hayatını kaybetti, yaralandı, sakat kaldı. Savaş sonunda Avrupa’nın siyasi haritası değişti ve Avusturya - Macaristan imparatorluğu, Rus Çarlığı, Alman imparatorluğu ve Osmanlı Devleti sona erdi. Bu devletlerin topraklarında aşağıda haritada gördüğünüz Çekoslovakya, Macaristan, Avusturya, Polonya, Yugoslavya gibi yeni devletler kuruldu. Devletlerin yönetim şekilleri de değişti. Osmanlı Devleti, İtilaf Devletleri’yle 30 Ekim 1918 tarihinde çok ağır şartlar içeren Mondros Ateşkes Anlaşması’nı imzalayarak savaştan çekildi.
ABD Başkanı Woodrow Wilson savaşa girmeden önce kendi adı ile anılan bazı ilkeler hazırlayarak İtilaf Devletleri’ne bunları kabul etmeleri şartıyla yanlarında yer alacağını bildirmiştir. Rusya’nın savaştan çekilmesiyle zor durumda kalan İngiltere ve Fransa bu ilkeleri kabul etmişlerdir. Buna göre savaş sonunda yenen devletler, yenilen devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacaklar, silahlanma yarışına son verilecek, devletler arası gizli anlaşmalar yapılmayacaktı.
Ayrıca savaş sonrası çıkabilecek sorunların barışçıl yollarla çözülmesi için uluslararası bir cemiyet kurulacaktı. Wilson ilkeleri doğrultusunda Birinci Dünya Savaşı’nın ardından ülkeler arasında yaşanabilecek sorunlara barışçı çözümler bulmak, savaşları önlemek amacıyla Milletler Cemiyeti kuruldu. Günümüzdeki Birleşmiş Milletler’in temeli sayılan bu teşkilata Ülkemiz de 1932 yılında üye olmuştur.
KAYNAKÇA
Youtube
MEB Ders Kitabı
Tahtakelem.net
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder