Galiçya, Makedonya ve Romanya Cepheleri:
Osmanlı Devleti müttefiklerine yardım amacıyla asker gönderdiği bu cephelerde Rusya, Fransa ve Romanya ile savaştı.
Kanal Cephesi:
Stratejik öneme sahip Süveyş Kanalı ve Mısır’ı geri almak böylece İngiltere’nin yardım aldığı Hindistan ile bağlantısını kesmek amacıyla İngiltere’ye karşı açıldı. İklim şartları, ulaşım imkânlarının yetersiz olması gibi sebeplerden Osmanlı ordusu yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı. Savaşı kazanan İngilizler Sina Yarımadasını ele geçirerek Suriye sınırına kadar ilerlediler.
Suriye-Filistin Cephesi:
Süveyş Kanalı’ndan kuzeye doğru ilerleyen İngilizleri durdurmak amacıyla Osmanlı Devleti tarafından açıldı. Kuzey yönünde ilerleyen İngiliz ordusu Filistin ve Suriye’nin büyük bölümünü ele geçirdi. Bu cephede Mustafa Kemal Paşa, Alman general Limon Van Sanders komutasındaki Yıldırım ordularına bağlı 7. kolordu komutanı olarak görev yapıyordu. Emrindeki kuvvetlerle Halep’in kuzeyinde bir savunma hattı kurarak İngilizleri durdurdu.
Hicaz ve Yemen Cephesi:
Osmanlı Devleti bu cephede Mekke ve Medine gibi kutsal yerleri korumak amacıyla hem İngilizlerle hem de İngilizlerin bağımsızlık vaadiyle iş birliği yaptığı bazı Arap kabileleriyle savaşmak zorunda kaldı. Osmanlı kuvvetleri yeterli yardım ulaşmamasına rağmen savaş sonuna kadar Medine’yi korumayı başardı.
Kafkas (Doğu) Cephesi:
Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na katılmasıyla birlikte Rus kuvvetleri Erzurum ve Sarıkamış yönünde işgallere başladılar. Enver Paşa komutasındaki Türk ordusu Ruslara karşı taarruza geçti. Kafkas Cephesi’nde Rusya’nın ilerlemesini durdurmak ve Osmanlı Devleti üzerindeki emellerine son vermek, Orta Asya Türkleri ile birleşerek Rusya’yı savaş dışı bırakmak amaçlanmıştı. Bu cephede saldırı kış şartlarının en ağır geçtiği kasım-aralık aylarında yapıldı. Osmanlı ordusunun büyük bölümü hastalık, açlık, salgın hastalıklar ve soğuk hava yüzünden hayatını kaybetti. Bu durumu değerlendiren Ruslar saldırıya geçerek Doğu Anadolu bölgesinde önemli toprakları ele geçirdi. Rus işgalinden sonra bölgede görevlendirilen Mustafa Kemal Paşa, Muş ve Bitlis’i düşman işgalinden kurtardı.
Irak Cephesi:
İngilizler tarafından açılan bir cephedir. İngiltere Ortadoğu petrol bölgesini ele geçirmeyi ve müttefiki olan Rusya’ya Kafkaslar üzerinden, yardım götürmeyi amaçlıyordu. Ayrıca bölge ele geçirilirse Osmanlı Devleti’nin İran’a girip Hindistan’daki İngiliz sömürgelerine ulaşması da engellenecekti. Osmanlı kuvvetleri bölgede geçici başarılar elde ettilerse de İngilizlerin Musul’a kadar ilerlemesine engel olamadılar.
Çanakkale Savaşı:
Çanakkale Cephesi Osmanlı ordusunun Birinci Dünya Savaşı’nda kesin zafer kazandığı tek cephedir. Çanakkale direnişi bir milletin dayanışmasının ve şahlanışının destanıdır. Ordumuzun kendinden daha güçlü ordulara karşı durarak tarihin akışını değiştirdiği savaştır.
Çanakkale Cephesi İtilaf Devletleri tarafından açıldı. Amaçları İstanbul ve boğazları alarak Osmanlı Devleti’ni savaş d ışı b ırakmak ve müttefikleri olan Rusya’nın ihtiyacı olan ekonomik ve askerî yardımı boğazlar üzerinden ulaştırmaktı. Ayrıca İstanbul’un işgali ile Anadolu ve Rumeli arasındaki bağlantı kesilerek Osmanlı Devleti’nin zor durumda kalması sağlanacaktı.
İtilaf Devletleri önce Çanakkale Boğazı’nı deniz yoluyla geçmeyi denediler. İngiliz ve Fransız savaş gemilerinden oluşan dönemin en güçlü donanması Çanakkale Boğazı’nın iki yanındaki savunma hatlarını aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi top ateşine tuttu.
Yoğun topçu ateşinin ardından Boğaz’ı geçmeye çalışan İtilaf donanması beklemediği bir sürprizle karşılaştı. Yüzbaşı Hakkı Bey komutasındaki Nusrat Mayın Gemisi, gece boyunca boğaza büyük bir gizlilik içinde mayın döşemişti. 18 Mart 1915 sabahı, 16 İngiliz ve Fransız savaş gemisi boğaza girerek Türk tabyalarına ateş açtılar. Ortalık cehenneme döndü.
Hintli, Cezayirli ve Anzak askerlerinin Çanakkale’ye getirilmesinin sebebi ne olabilir?
Nusrat Mayın Gemisi
İtilaf güçlerinin Gelibolu çıkarmasından bir görünüm Çanakkale’de Osmanlı askerleri
Toplarımızın pek çoğu kullanılamaz hâle geldi. Bu arada Nusrat Mayın Gemisi’nin boğaza döşediği mayınlara çarpan savaş gemileri tek tek boğazın derin sularına gömülmeye başladılar. İtilaf Devletleri’nin donanması ağır kayıplar verince geri çekilmek zorunda kaldılar.
Çanakkale’yi denizden geçemeyeceklerini anlayan Fransız ve İngilizler karadan saldırıya geçmeye karar verdiler. Orduda İngiliz ve Fransızlardan başka Avustralya, Yeni Zelanda (Anzaklar) Hindistan ve Cezayir’den getirilen askerler de bulunuyordu.
Hintli, Cezayirli ve Anzak askerlerinin Çanakkale’ye getirilmesinin sebebi ne olabilir?
Nusrat Mayın Gemisi
İtilaf güçlerinin Gelibolu çıkarmasından bir görünüm Çanakkale’de Osmanlı askerleri
Toplarımızın pek çoğu kullanılamaz hâle geldi. Bu arada Nusrat Mayın Gemisi’nin boğaza döşediği mayınlara çarpan savaş gemileri tek tek boğazın derin sularına gömülmeye başladılar. İtilaf Devletleri’nin donanması ağır kayıplar verince geri çekilmek zorunda kaldılar.
Çanakkale’yi denizden geçemeyeceklerini anlayan Fransız ve İngilizler karadan saldırıya geçmeye karar verdiler. Orduda İngiliz ve Fransızlardan başka Avustralya, Yeni Zelanda (Anzaklar) Hindistan ve Cezayir’den getirilen askerler de bulunuyordu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder